تحولی در ترمیم زخم دیابتی؛ تجربه درمان با PRP و پلاسما

زمان مطالعه: 7 دقیقه

زخم های دیابتی به خاطر تأخیر در ترمیم، یکی از چالش‌های اصلی برای بیماران دیابتی به حساب می‌آیند. پلاسما درمانی زخم دیابتی به روش نوین PRP، یک راهکار مؤثر و سریع برای بهبود این زخم‌ها ارائه می‌دهد. در این مقاله، با نحوه عملکرد، مزایا و نتایج درمان زخم دیابتی با پلاسما آشنا خواهید شد.

معرفی روش‌ نوین پلاسما درمانی زخم دیابتی

زخم های دیابتی یکی از مشکلات رایج برای افرادی است که به دیابت مبتلا هستند و گاهی اوقات بهبود آن‌ها به سختی انجام می‌شود. اگر این زخم‌ها به درستی درمان نشوند، می‌توانند عوارض جدی‌تری ایجاد کنند، حتی به قطع عضو منجر شوند. خوشبختانه، در سال‌های اخیر، پیشرفت‌های قابل توجهی در درمان این زخم‌ها به وجود آمده که به بیماران و پزشکان راهکارهای مؤثرتر، سریع‌تر و با عوارض جانبی کمتر ارائه می‌دهد.

یکی از این روش‌های مهم، پلاسما درمانی و تکنیک PRP (پلاسمای غنی‌شده از پلاکت) است. این روش با تحریک سلول‌های بازسازی‌کننده بدن و تسریع در فرآیند ترمیم، به زخم‌های مزمن دیابتی کمک می‌کند تا سریع‌تر بهبود یابند. همچنین، تکنولوژی‌هایی مانند پلاسما سرد و اوزون‌تراپی با کاهش عفونت، ضدعفونی کردن محیط زخم و تحریک تولید بافت جدید، اثربخشی درمان را افزایش می‌دهند.

Platelet-rich plasma (PRP) is made up of plasma from the same person with a platelet concentration that is multiple times greater as compared to the baseline level. PRP, which formerly included 0.5×10¹¹ platelets per unit, was the term given to the normal platelet concentrate for transfusion in patients with severe thrombocytopenia

پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) از پلاسمای همان فرد تهیه می‌شود و حاوی غلظت پلاکت‌هایی است که چندین برابر بیش‌تر از سطح پایه است. در گذشته، PRP اصطلاحی بود که به کنسانتره معمول پلاکتی جهت ترانسفوزیون در بیماران مبتلا به ترومبوسیتوپنی شدید اطلاق می‌شد که تقریباً 0.5×10¹¹ پلاکت در هر واحد داشت.

منبع: pmc.ncbi.nlm.nih.gov

در روش PRP، بخشی از خون فرد گرفته می‌شود و پس از جداسازی پلاکت‌ها (که سرشار از فاکتورهای رشد هستند)، به محل زخم تزریق می‌شود. این کار به بهبود سریع‌تر زخم کمک می‌کند و عوارض جانبی داروها را ندارد. پلاسما درمانی و روش‌های مشابه معمولاً بدون درد، بدون نیاز به بستری و با حداقل عوارض انجام می‌شوند.

درمان‌های نوین زخم دیابتی، امید تازه‌ای برای بیماران فراهم کرده‌اند تا بدون نیاز به جراحی و تحمل درد طولانی، فرآیند بهبود را سریع‌تر و ایمن‌تر طی کنند.

پلاسما درمانی و نقش آن در ترمیم زخم

پلاسما درمانی یکی از نوین‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای ترمیم زخم، به‌ویژه در بیماران دیابتی، به شمار می‌آید. در این روش، از پلاسمای خون یا پلاسما سرد برای تحریک فرآیندهای طبیعی بازسازی بدن استفاده می‌شود. پلاسمای غنی از فاکتورهای رشد و پروتئین‌های تقویتی، سرعت تقسیم سلولی و تولید بافت‌های جدید را افزایش می‌دهد و به همین دلیل، زخم‌هایی که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند، به‌خوبی بهبود می‌یابند.

پلاسما درمانی به کاهش عفونت زخم، کنترل التهاب و تسریع روند بهبود کمک می‌کند. استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت، میزان ترشح کلاژن و فاکتورهای ترمیمی را در محل زخم افزایش می‌دهد و در نتیجه، بیمار شاهد کاهش درد، کوچک‌تر شدن زخم و بهبود سریع‌تر بافت آسیب‌دیده خواهد بود.

این درمان تقریباً بدون عارضه جدی، بدون نیاز به جراحی و به‌صورت سرپایی انجام می‌شود و به افرادی که از طولانی شدن روند بهبود رنج می‌برند، امید تازه‌ای می‌بخشد. امروزه پلاسما درمانی نه‌تنها در زخم‌های دیابتی، بلکه در ترمیم زخم‌های جراحی، زخم بستر و سایر آسیب‌های پوستی نیز کاربرد زیادی پیدا کرده است.

مطلب ویژه: اهمیت درمان صحیح سوختگی با آب جوش

جدول مزایا و ویژگی‌های پلاسما درمانی در ترمیم زخم

ویژگی	توضیحات
سرعت ترمیم	بهبود سریع‌تر نسبت به روش‌های سنتی
کاهش التهاب	کنترل التهاب با کمک فاکتورهای ضدالتهاب موجود در پلاسما
ضدعفونی و کاهش عفونت	کمک به از بین بردن باکتری‌ها و کاهش احتمال عفونت
عدم نیاز به جراحی	درمان کاملاً سرپایی و بدون نیاز به عمل جراحی
کاهش درد	تسکین درد در محل زخم و کاهش ناراحتی بیمار
حداقل عوارض جانبی	بدون عارضه جدی و قابل تحمل برای اکثر بیماران
تحریک بازسازی بافت	افزایش تولید کلاژن و تسریع ساخت بافت جدید
مناسب برای انواع زخم	کاربرد در زخم‌های دیابتی، زخم بستر، زخم جراحی و سوختگی

کاربرد PRP در بهبود زخم های دیابتی

روش PRP یا پلاسمای غنی شده از پلاکت، یکی از پیشرفته‌ترین تکنیک‌های درمان زخم‌های دیابتی است که امروزه توجه بسیاری از متخصصان و بیماران را به خود جلب کرده است. در این روش، مقداری از خون بیمار گرفته می‌شود و پس از انجام فرایند خاص آزمایشگاهی، بخش غنی از پلاکت‌ها و فاکتورهای رشد استخراج می‌گردد. این پلاسمای غنی شده به‌طور مستقیم به محل زخم تزریق می‌شود و با افزایش فاکتورهای ترمیمی، فرایند بازسازی سلول‌ها را به‌طور چشمگیری سرعت می‌دهد.

PRP باعث تحریک تولید کلاژن و تشکیل عروق جدید می‌شود؛ دو عامل حیاتی که برای ترمیم زخم و جلوگیری از پیشرفت عفونت در بیماران دیابتی اهمیت زیادی دارد. این روش علاوه بر افزایش سرعت ترمیم زخم، نقش موثری در کاهش التهاب، کوچک کردن زخم و کاهش احتمال عوارض جدی مانند عفونت یا نیاز به قطع عضو دارد.

درمان زخم دیابتی با PRP کاملاً ایمن است، چون از خون خود بیمار استفاده می‌شود و احتمال واکنش منفی به حداقل می‌رسد. همچنین این درمان به صورت سرپایی و بدون نیاز به بستری انجام می‌شود و اکثر بیماران به‌سرعت متوجه بهبود در وضعیت زخم خود می‌شوند.

در نهایت، PRP به بیماران دیابتی این امکان را می‌دهد تا با روشی نوین، علمی و کم عارضه، روند درمان زخم‌های دیرترمیم و مزمن خود را تسریع بخشند و کیفیت زندگی خود را افزایش دهند.

مطلب ویژه: شست‌وشو و خنک کردن محل زخم سوختگی اگزوز موتور

روند انجام درمان و مدت زمان ترمیم

درمان زخم دیابتی با استفاده از پلاسما درمانی و روش PRP واقعاً ساده و ایمن است. در ابتدا، پزشک از بیمار نمونه‌ای از خون می‌گیرد. این خون به دستگاه سانتریفیوژ منتقل می‌شود تا پلاسما و فاکتورهای غنی از پلاکت از سایر اجزای خون جدا شوند. سپس این قسمت غنی‌شده به‌طور مستقیم به محل زخم تزریق می‌شود. این درمان معمولاً به صورت سرپایی انجام می‌شود و بیمار بعد از تزریق نیازی به بستری شدن ندارد.

پس از تزریق PRP یا پلاسما، فرایند ترمیم زخم به سرعت آغاز می‌شود. بسیاری از بیماران در عرض یک تا دو هفته کاهش التهاب، کاهش ترشح زخم و بهبود ظاهر آن را مشاهده می‌کنند. تعداد جلسات درمان بسته به وسعت و عمق زخم می‌تواند بین ۲ تا ۴ جلسه تنظیم شود، که این جلسات معمولاً با فاصله یک تا دو هفته‌ای انجام می‌شوند.

مدت زمان بهبود کامل زخم به شرایط فردی بیمار، شدت زخم و رعایت مراقبت‌های توصیه‌شده توسط پزشک بستگی دارد. با این حال، اکثر بیماران دیابتی در طی ۴ تا ۸ هفته شاهد ترمیم قابل‌توجهی در زخم خود خواهند بود. یکی از مزایای مهم این روش، کاهش طول درمان و کاهش ریسک عفونت در مقایسه با روش‌های قدیمی‌تر است. همچنین، بیمار می‌تواند همزمان با درمان به زندگی روزمره خود ادامه دهد و نیازی به قطع فعالیت‌های عادی ندارد.

نکات مراقبتی بعد از پلاسما درمانی

رعایت مراقبت‌های صحیح پس از درمان پلاسما یا PRP یکی از کلیدی‌ترین عوامل برای موفقیت و تسریع در بهبود زخم دیابتی است. بعد از اینکه درمان به پایان رسید، بسیار مهم است که محل تزریق یا زخم تمیز و خشک نگه داشته شود تا خطر عفونت به حداقل برسد. استفاده منظم از پانسمان‌های استریل و تعویض آن‌ها طبق دستور پزشک و همچنین پرهیز از دستکاری زخم، اهمیت زیادی دارد.

در روزهای اول بعد از درمان، ممکن است کمی قرمزی یا تورم در محل زخم مشاهده کنید که کاملاً طبیعی است و معمولاً در عرض چند روز برطرف می‌شود. هرگونه تغییر غیرعادی مانند افزایش درد، ترشح یا تورم شدید باید به پزشک گزارش شود. مصرف منظم داروهای تجویز شده، کنترل قند خون و رعایت یک رژیم غذایی سالم نقش مهمی در تسریع بهبودی دارد.

شست‌وشوی روزانه زخم با محلول ضدعفونی مناسب و اجتناب از قرار دادن زخم در معرض رطوبت زیاد یا آلودگی از دیگر نکات ضروری است. تا چند روز پس از درمان، بهتر است از فعالیت‌های سنگین و فشار آوردن به محل زخم خودداری کنید. مراجعه‌های منظم به پزشک برای ارزیابی روند بهبود و پیگیری درمان، به تضمین سلامت و ترمیم صحیح زخم کمک خواهد کرد.

مطلب ویژه: نقش کلیدی اکسیژن ساز در بهبود زخم‌های مزمن

جدول نکات مراقبتی بعد از پلاسما درمانی

نکات مراقبتی	توضیحات مختصر
تمیز و خشک نگه داشتن زخم	جلوگیری از عفونت و تسریع بهبود
تعویض منظم پانسمان	طبق توصیه پزشک، با پانسمان استریل
پرهیز از دستکاری زخم	کاهش احتمال عفونت و آسیب مجدد
شستشو با محلول ضدعفونی	بصورت روزانه و با رعایت اصول بهداشتی
مصرف داروهای تجویز شده	کامل و منظم طبق دستور پزشک
کنترل سطح قند خون	برای بهبود بهتر و سریع‌تر زخم
گزارش علائم غیرعادی به پزشک	مثل افزایش درد، تورم یا ترشحات
اجتناب از فعالیت سنگین	تا چند روز، جلوگیری از فشار به محل زخم
معاینه و مراجعه منظم	جهت ارزیابی روند ترمیم و پیشگیری از عوارض

سوالات متداول